Sân bay quốc tế Long Thành (tên chính thức: Cảng hàng không quốc tế Long Thành), là một sân bay quốc tế đang được xây dựng ở huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, nằm cách Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 40 km về phía Đông. Dự kiến khi hoàn thành cả 3 giai đoạn, sân bay này sẽ có công suất lên đến 100 triệu hành khách mỗi năm, trở thành sân bay lớn nhất Việt Nam.
Ngày 11 tháng 11 năm 2020, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng Sân bay quốc tế Long Thành giai đoạn 1 (gồm một nhà ga với công suất 25 triệu khách/năm, một đường băng dài 4000 m và rộng 75 m, một đài kiểm soát không lưu cao khoảng 123 m, cùng những công trình liên quan khác) bằng Quyết định số 1777/QĐ–TTg. Giai đoạn thiết kế và xây dựng dự kiến sẽ diễn ra từ năm 2020 đến năm 2025.
Dự án sân bay Long Thành chính thức khởi công giai đoạn 1 vào ngày 5 tháng 1 năm 2021, với sự tham gia của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT và các cơ quan liên quan.[3] Theo kế hoạch, giai đoạn 1 của dự án sẽ khánh thành vào năm 2026.
Lịch sử hình thành và phát triển của sân bay quốc tế Long Thành
Bối cảnh
Hiện tại, sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất là sân bay quốc tế duy nhất phục vụ cho Vùng đô thị TP. Hồ Chí Minh, một khu vực kinh tế năng động nhất cả nước. Dân số của vùng đô thị này dự kiến đạt 20–22 triệu người vào năm 2020, với tỷ lệ dân số thành thị ước tính khoảng 77%. Sân bay Tân Sơn Nhất được xây dựng trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam để phục vụ cả mục đích dân sự và quân sự.
Vì nằm trong khu vực nội đô đông đúc, việc mở rộng và đảm bảo an toàn bay cho sân bay Tân Sơn Nhất gặp nhiều hạn chế và khó khăn. Thêm vào đó, tiếng ồn từ các chuyến bay cũng ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân xung quanh.
Số lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng trưởng nhanh chóng qua các năm, với mức tăng trung bình khoảng 15–20% mỗi năm. Thị trường hàng không nội địa cũng có nhiều tiềm năng (vào năm 2010, dân số Việt Nam là hơn 89 triệu người theo báo cáo của CIA, nhưng chưa đến 20% dân số sử dụng đường hàng không). Chính phủ Việt Nam nhận thấy sự cần thiết phải xây dựng một sân bay quy mô lớn để cạnh tranh kinh tế với các cảng hàng không trung chuyển lớn trong khu vực Đông Nam Á và Châu Á nói chung.
Do đó, ý tưởng về một sân bay mới đã ra đời nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế của vùng Nam Bộ và cả nước. Công suất tối đa của sân bay Tân Sơn Nhất là khoảng 25 triệu lượt khách mỗi năm. Tuy nhiên, từ năm 2010, vào những thời điểm cao điểm như Tết Nguyên đán hoặc các kỳ nghỉ lễ, số lượng chuyến bay mỗi ngày đã vượt quá khả năng tiếp nhận, lên tới hơn 400 lượt chuyến mỗi ngày.
Năm 2015, sân bay Tân Sơn Nhất đã phục vụ 26,5 triệu lượt khách, và dự kiến đạt mức 30 triệu hành khách vào năm 2016, với tốc độ tăng trưởng lượng khách là 18%–20% mỗi năm.
Tiến trình phê duyệt dự án sân bay quốc tế Long Thành
Ý tưởng đầu tư xây dựng sân bay quốc tế Long Thành đã được nghiên cứu từ những năm 1980, với mục tiêu thay thế sân bay Tân Sơn Nhất nằm trong nội đô và trở thành một trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế. Sân bay quốc tế Long Thành chính thức được đề cập trong văn bản pháp lý vào năm 1997, theo quyết định số 911/QĐ–TTg của Thủ tướng Phan Văn Khải về quy hoạch phát triển hệ thống sân bay toàn quốc.
Theo quyết định này, từ năm 1997 đến năm 2000, sẽ “kiện toàn 3 cụm sân bay Miền Bắc, Miền Trung, Miền Nam, bao gồm: Đầu tư xây dựng và phát triển các sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất và Đà Nẵng; lập dự án đầu tư phát triển các sân bay Chu Lai, Long Thành, Cát Bi thành sân bay nội địa, đồng thời là sân bay dự bị quốc tế”.
Năm 2005, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ban hành quyết định số 703/QĐ–TTg phê duyệt quy hoạch vị trí, quy mô và phân khu chức năng của cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Năm 2011, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tiếp tục ban hành quyết định số 703/QĐ–TTg phê duyệt quy hoạch Cảng hàng không quốc tế Long Thành, với mục tiêu xây dựng một sân bay quốc tế cấp 4F, có chức năng trung chuyển trong khu vực Đông Nam Á, có khả năng cạnh tranh với các cảng hàng không lớn trên thế giới, có thể tiếp nhận các máy bay A380–800 hoặc tương đương, với công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm.
Năm 2015, dự án được trình lên Quốc hội Việt Nam khóa XV để xem xét và cho ý kiến. Tại kỳ họp thứ 9, ngày 25 tháng 6 năm 2015, Quốc hội đã thông qua chủ trương xây dựng Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành bằng nghị quyết số 94/2015/QH13, với 428/461 phiếu thuận. Quốc hội yêu cầu Chính phủ triển khai dự án theo 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Đầu tư xây dựng 01 đường cất hạ cánh và 01 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ, với công suất 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm. Giai đoạn này phải hoàn thành và đưa vào khai thác chậm nhất vào năm 2025.
- Giai đoạn 2: Tiếp tục đầu tư xây dựng thêm 01 đường cất hạ cánh cấu hình mở và 01 nhà ga hành khách để đạt công suất 50 triệu hành khách/năm và 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm.
- Giai đoạn 3: Hoàn thành các hạng mục của dự án để đạt công suất 100 triệu hành khách/năm và 05 triệu tấn hàng hóa/năm.
Ngày 11 tháng 11 năm 2020, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng ký ban hành quyết định số 1777/QĐ–TTg phê duyệt dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1. Tổng mức đầu tư cho dự án là 109.111,742 tỷ đồng, tương đương 4.664,89 triệu USD (theo tỷ giá 1 USD = 23.390VND được Vietcombank công bố vào ngày 25 tháng 5 năm 2020).
Ngày 6 tháng 3 năm 2024, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), chủ đầu tư dự án, thông báo rằng ngoài việc đẩy nhanh tiến độ thi công đường băng số 1, ACV còn đang nghiên cứu đầu tư xây dựng đường băng số 2 trong giai đoạn 2025–2030, bằng nguồn vốn tiết kiệm được từ giai đoạn 1 của dự án (khoảng 4000 tỷ đồng).
Quá trình xây dựng của sân bay quốc tế Long Thành
Ngày 20 tháng 10 năm 2020, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai đã bàn giao 1800 ha đất của giai đoạn 1 và 800 ha đất của giai đoạn 2 dự án cho Cảng vụ Hàng không miền Nam.
Ngày 5 tháng 1 năm 2021, dự án sân bay quốc tế Long Thành chính thức khởi công với các hoạt động ban đầu như xây dựng hàng rào sân bay, rà phá bom mìn, san lấp mặt bằng và xây dựng hệ thống thoát nước. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai các hạng mục này, một lượng lớn bụi từ sân bay đã phát tán về phía các khu dân cư, gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng, thậm chí có nơi bụi bay xa hơn 10 km.
Bộ Tài Nguyên và Môi Trường đã vào cuộc và phạt Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), chủ đầu tư dự án, số tiền 270 triệu đồng, đồng thời yêu cầu ACV thực hiện các biện pháp ngăn chặn ô nhiễm bụi.
Sau đó, nhà thầu đã đào 10 hồ chứa nước với dung tích 1200m3/hồ để trữ nước và cung cấp cho các xe tưới, nhằm giảm thiểu tình trạng phát tán bụi vào không khí.
Ngày 29 tháng 9 năm 2022, đài kiểm soát không lưu sân bay quốc tế Long Thành và các công trình quản lý bay khác đã được khởi công với tổng mức đầu tư gần 3.500 tỷ đồng. Đài được thiết kế theo hình búp sen, có màu sắc và kiến trúc hài hòa với nhà ga hành khách. Tháp điều hành cao 123 m, có gắn radar trên đỉnh, diện tích xây dựng khoảng 80 m2 và đường kính thân tháp là 10 m.
Các thiết bị được thiết kế theo công nghệ tự động hóa và có khả năng mở rộng để đầu tư công nghệ trong tương lai. Dự án này do Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) làm chủ đầu tư, sử dụng nguồn vốn từ chính VATM và vốn vay ngân hàng thương mại, không sử dụng vốn ngân sách nhà nước.
Tháng 9 năm 2022, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã tổ chức mời thầu dự án xây dựng nhà ga T1 của sân bay quốc tế Long Thành. Tuy nhiên, chỉ có duy nhất một liên danh tham gia đấu thầu là Conteccons – Vinaconex – Centra – Phục Hưng Holdings – REE – Hòa Bình – HAWEE, và liên danh này không đáp ứng được các yêu cầu và bị hủy thầu. Dự án sau đó được mời thầu lại lần 2.
Tháng 6 năm 2023, có 3 liên danh tham gia đấu thầu dự án xây dựng nhà ga T1 sân bay quốc tế Long Thành, đó là Hoa Lư, Vietur và CHEC–BCEG–Vietnam Contractors. Liên danh Hoa Lư bao gồm các đơn vị: Coteccons (Việt Nam, đứng đầu liên danh), Unicons, Thành An, Delta, Central, An Phong, Hòa Bình và PEPC (Thái Lan).
Liên danh CHEC–BCEG–Vietnam Contractors gồm các đơn vị: Beijing Construction Engineering (Trung Quốc – đứng đầu liên danh), Thuận Việt, Xuân Mai, CDC, TCT 789, Nhà thép PEB, Nhà Hà Nội số 52 và Samcons. Kết quả cuối cùng, liên danh Vietur, bao gồm các đơn vị IC ISTAS (Thổ Nhĩ Kỳ – đứng đầu liên danh), Ricons, Newtecons, SOL E&C, TCT Xây dựng số 1, ATAD, TCT XNK và Xây dựng, Phục Hưng Holdings, HAWEE và TCT Xây dựng Hà Nội, đã trúng thầu. Sau đó, liên danh Hoa Lư đã khiếu nại kết quả đấu thầu, nhưng ACV không thay đổi kết quả.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Phó thủ tướng Lê Văn Thành đã đến kiểm tra tiến độ xây dựng sân bay quốc tế Long Thành vào năm 2022.
Ngày 25 tháng 8 năm 2023, tỉnh Đồng Nai đã bàn giao toàn bộ 2532 ha đất dự án giai đoạn 1 cho chủ đầu tư.
Nhà ga hành khách T1, đường cất hạ cánh số 1 và sân đỗ máy bay đã được khởi công xây dựng vào ngày 31 tháng 8 năm 2023. Thời gian thi công nhà ga hành khách là 39 tháng và dự kiến sẽ được đưa vào hoạt động và khai thác từ năm 2026. Đường cất hạ cánh số 1 dự kiến sẽ hoàn thành vào ngày 30 tháng 4 năm 2025, sớm hơn 3 tháng so với kế hoạch ban đầu.
Tổng quan về sân bay quốc tế Long Thành
Vị trí địa lý của sân bay quốc tế Long Thành
Theo Quy hoạch tổng thể, sân bay quốc tế Long Thành nằm tại Bình Sơn, Long Thành, Đồng Nai, cách Thành phố Hồ Chí Minh 40 km về phía Đông, cách Sân bay Tân Sơn Nhất 43 km, cách thành phố Biên Hoà 30 km về phía Đông Nam, cách thành phố Vũng Tàu 70 km về phía Bắc. Nó nằm cạnh Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây và gần Long Thành (thị trấn thuộc huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai).
Để phục vụ dự án, xã Suối Trầu đã bị giải thể. Đồng thời, tỉnh cũng đã điều chỉnh, sáp nhập và thành lập các ấp thuộc các xã Bình Sơn, Cẩm Đường, Long An, Long Phước và Bàu Cạn thuộc huyện Long Thành. Chính phủ Việt Nam cũng đã xây dựng khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn cho những hộ dân có đất ở nằm trong khu vực dự án sân bay quốc tế Long Thành.
Các thông số kỹ thuật của sân bay quốc tế Long Thành
Theo quyết định số 1777/QĐ–TTg ngày 11 tháng 11 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, hạ tầng và quy mô xây dựng như sau:
- Hạ tầng khu bay: Xây dựng đường cất hạ cánh dài 4.000 m, rộng 75 m (Bm= 45 m, blề= 2×15 m) và hệ thống đường lăn, sân đỗ đảm bảo cho các loại tàu bay hoạt động, đáp ứng công suất 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/ năm.
- Nhà ga hành khách: Nhà ga hành khách có công suất thiết kế 25 triệu khách/năm, tổng diện tích sàn 373.000 m2 sẽ được xây dựng.
- Các công trình phục vụ quản lý bay: Xây dựng Đài kiểm soát không lưu cao khoảng 123 m cùng các hạng mục hỗ trợ.
- Các công trình phụ trợ: Bao gồm xây dựng nhà để xe, các nhà ga hàng hóa với tổng công suất 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm, khu cung cấp suất ăn hàng không, các cơ sở bảo trì trang thiết bị, vệ sinh tàu bay, trạm cung cấp nhiên liệu, thoát và xử lý nước thải,…
- Các công trình của các cơ quan quản lý nhà nước và đơn vị hoạt động trong Cảng: Như Hải quan, Công an cửa khẩu, Công an địa phương, kiểm dịch y tế (động vật/thực vật), cảng vụ hàng không, đơn vị quản lý khai thác cảng, đơn vị điều hành bay, các hãng hàng không và các đơn vị cung ứng dịch vụ hàng không.
- Giao thông kết nối trực tiếp với Cảng: Tuyến số 1 nối Cảng với Quốc lộ 51 (quy mô 06 làn xe) và tuyến số 2 nối Cảng với đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành (quy mô 04 làn xe) cùng các nút giao.
Tổng mức đầu tư của dự án là hơn 336 triệu tỷ đồng, tương đương hơn 14 tỷ đô la Mỹ (USD).
Trong tương lai, dự án sẽ hoàn thành xây dựng 4 đường cất hạ cánh và 4 nhà ga cùng các công trình phụ trợ khác, với công suất 100 triệu hành khách mỗi năm.
Tổng kết
Sân bay quốc tế Long Thành không chỉ là một công trình hạ tầng quy mô lớn mà còn là biểu tượng cho khát vọng vươn tầm quốc tế của ngành hàng không Việt Nam. Khi hoàn thành, dự án hứa hẹn sẽ góp phần giảm tải cho sân bay Tân Sơn Nhất, nâng cao năng lực vận chuyển hành khách và hàng hóa, đồng thời tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển kinh tế vùng Đông Nam Bộ và cả nước.
Tuy còn nhiều thách thức phía trước, nhưng với quyết tâm của Chính phủ cùng sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị liên quan, sân bay quốc tế Long Thành đang dần trở thành hiện thực – mở ra một cánh cửa mới cho tương lai giao thương, hội nhập và phát triển bền vững của Việt Nam. Hy vọng qua bài viết của Blanca Vũng Tàu ở trên, đã giúp quý độc giả có thêm thông tin hữu ích nhé.
